To Σύμπαν του ΕΛ/ΛΑΚ

Καλωσήλθατε στο εισαγωγικό άρθρο για την γνωριμία σας με το ΕΛ/ΛΑΚ!

Δημιουργήσαμε αυτή την μικρή ενότητα ώστε να βοηθήσουμε όσους είναι νέοι στο άκουσμα αυτής της έννοιας να καταλάβουν το τεράστιο σύμπαν του ΕΛ/ΛΑΚ και θα προσπαθήσουμε με απλά λόγια να σας το εξηγήσουμε παρακάτω.

1) Τι σημαίνει "ΕΛ/ΛΑΚ";
Στα Ελληνικά η πλήρης ονομασία είναι Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα. Για λόγους συντομογραφίας και απλοποίησης έχει καθιερωθεί να λέμε όλο το παραπάνω με το απλό... ΕΛ/ΛΑΚ. Στα Αγγλικά θα βρείτε τον όρο ως Free / Libre Open Source Software ή αλλιώς FLOSS.

2) Τι είναι το "ΕΛ/ΛΑΚ";
Με πολύ απλά λόγια θα μπορούσαμε να πούμε ότι ΕΛ/ΛΑΚ είναι κάθε λογισμικό (πρόγραμμα) ή περιεχόμενο (όπως πχ ένα τραγούδι) που δίνει μια σειρά από ελευθερίες στον χρήστη κατά την χρήση του.

Με αυτό τον τρόπο μέσα στο Σύμπαν του ΕΛ/ΛΑΚ συμπεριλαμβάνονται χιλιάδες διαφορετικά πράγματα, από το βασικό πρόγραμμα ενός υπολογιστή που λέγεται Λειτουργικό Σύστημα (Λ.Σ.), τα καθημερινά προγράμματα που χρησιμοποιούμε πχ για να σερφάρουμε στο διαδίκτυο, ως τις πολύπλοκες εφαρμογές που χρησιμοποιούνται σε Server ή συσκευές αλλά και το περιεχόμενο καθεαυτό, όπως ένα τραγούδι ή ένα βιβλίο, τα οποία θα εξηγήσουμε στην συνέχεια αναλυτικά.

Ας αρχίσουμε όμως με τα βασικά...

3) Ορισμός/Χαρακτηριστικά του "ΕΛ/ΛΑΚ";
Όπως αναφέραμε και παραπάνω ένα λογισμικό (πρόγραμμα) ή περιεχόμενο (όπως πχ ένα τραγούδι) για να είναι ΕΛ/ΛΑΚ πρέπει να δίνει μια σειρά από ελευθερίες στον χρήστη κατά την χρήση του. Αυτές οι ελευθερίες ουσιαστικά δίνουν και τον ορισμό του.

Κατ' αρχάς θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι το παραπάνω είναι ένα ζήτημα ελευθερίας, όχι κόστους. Μιλάμε δηλαδή για κάτι το οποίο είναι ελεύθερο όπως ο ελεύθερος λόγος και όχι ελεύθερο όπως η δωρεάν μπίρα.

Το Ελεύθερο λογισμικό λοιπόν, παρέχει στους χρήστες την ελευθερία να εκτελούν, αντιγράφουν, διανέμουν, μελετούν, τροποποιούν και βελτιώνουν το λογισμικό. Για την ακρίβεια, αναφέρεται σε τέσσερις βασικές ελευθερίες:

• Την ελευθερία να εκτελείτε το πρόγραμμα για οποιονδήποτε σκοπό (ελευθερία 0).
• Την ελευθερία να μελετάτε τον τρόπο λειτουργίας του προγράμματος και να το προσαρμόζετε στις ανάγκες σας (ελευθερία 1). Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι προϋπόθεση για να ισχύει κάτι τέτοιο.
• Την ελευθερία να αναδιανέμετε αντίγραφα του προγράμματος ώστε να βοηθάτε το συνάνθρωπο σας. (ελευθερία 2).
• Την ελευθερία να βελτιώνετε το πρόγραμμα και να δημοσιεύετε τις βελτιώσεις που έχετε κάνει στο ευρύ κοινό, ώστε να επωφεληθεί ολόκληρη η κοινότητα (ελευθερία 3). Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι προϋπόθεση για να ισχύει κάτι τέτοιο.

Ένα πρόγραμμα θεωρείται ελεύθερο λογισμικό όταν οι χρήστες του έχουν όλες τις παραπάνω ελευθερίες.

#) Συνοψίζοντας...
Ένα πρόγραμμα ή ακόμα και ένα τραγούδι μπορεί να είναι ΕΛ/ΛΑΚ, αν κατά την χρήση του δίνει τις παραπάνω ελευθερίες στον χρήστη που το χρησιμοποιεί.